Het begon met klein verzet. Toen je in 2014 hoorde dat de Hema Zwarte Piet in de ban deed besloot je er niets meer te kopen. Nou ja, je ging er nog een laatste keer naartoe, at twee rookworsten en kocht vier tompoezen voor thuis. Daarna was het afgelopen. Wat jou betreft ging het warenhuis nog hetzelfde jaar failliet.

In de jaren die volgden waren er veel meer winkels die je boycotte. Er waren supermarkten die het paasfeest niet meer bij de naam durfden te noemen. Of kerst. Je gunde ze je geld niet meer.

Je hield de reclamefolders goed in de gaten, deelde je bevindingen op Facebook en verloor er vrienden door. De meeste bekenden die jouw mening niet delen zijn inmiddels afgehaakt. Toen je dit jaar je ongenoegen uitte over het rammadamassortiment van de Albert Heijn bleef je vriendenaantal op 61 staan.

Chantal is drie jaar geleden bij je weggegaan. Ze herkende je niet meer, zei ze. Noemde je een fanaticus. Jij probeerde haar te wijzen op het fanatisme waarmee anderen probeerden Zwarte Piet te bestrijden. Ze luisterde niet.

Soms kocht je jarenlang niets bij een bepaalde supermarkt, om er later toch je boodschappen weer te halen. Dat was meer uit praktische overwegingen dan uit principiële. Daarover schreef je niet op Facebook.

Soms twijfel je, en je weet niet met wie daarover kan praten. Je hebt de beelden uit Amerika gezien, je hoorde op televisie een man praten over hoe hij racisme in Nederland ervaart. Je gunt iedereen het beste, maar wil niet van je tradities af.

Vanmorgen vroeg je nichtje gekleurde pennen van de Hema voor haar verjaardag. Je dacht terug aan de keer dat je er voor het eerst een rookworst at met oma. Buiten was het koud, je weet nog hoe warm je handen werden en hoe oma op de worst blies, iedere keer voordat je er een hap van nam.