shortreads_

Iedere werkdag een kort verhaal over de actualiteit
Menu
  • Beginpagina
  • Auteurs
    • Aafke van Pelt
    • Anna van der Kruis
    • Anne Lichthart
    • Dirk van Pelt
    • Emma Laura Schouten
    • Femke van de Griendt
    • Gastauteurs
    • Jam van der Aa
    • Jens Vydt
    • Jirke Poetijn
    • Joep van Dijk
    • Jozien Wijkhuijs
    • Laurens van de Linde
    • Lena Kurzen
    • Lilian van Ooijen
    • Maaike de Wolf
    • Manik Sarkar
    • Nelson Morus
    • Nicchelle Buyne
    • Pascal Vanenburg
    • Peter De Voecht
    • Steff Geelen
    • archief
      • Anne Büdgen
      • Anne-Minke Meijer
      • Bart Smout
      • Christine Geense
      • Claartje Chajes
      • Derk Fangman
      • Elske van Lonkhuyzen
      • Enver Husicic
      • Esther Porcelijn
      • Eva Gouda
      • Eva Kelder
      • Gijsje Kooter
      • Hanneke Hendrix
      • Inge Schilperoord
      • Johannes Westendorp
      • Joop-Maris Vollering
      • Joubert Pignon
      • Kasper van Hoek
      • Kira Wuck
      • Koen Caris
      • Leon Brill
      • Leonieke Baerwaldt
      • Lize Spit
      • Lucas de Waard
      • Mariken Heitman
      • Marron Das
      • Martijn Simons
      • Matthijs Koevoets
      • Max Hermens
      • Michiel Stroink
      • Mijke Pol
      • Nicole Kaandorp
      • Renée Kapitein
      • Renske van den Broek
      • Sander van Leeuwen
      • Sara van Gennip
      • Sarah van Vliet
      • Stefan Popa
      • Sylvia Hubers
      • Teddy Tops
      • Tynke Hiemstra
  • Over shortreads_
Avatar foto Koen Caris
op 3 november 2017
Deel dit verhaal

Mensentuinen

Lang geleden, kinderen, hadden we dierentuinen waar je niet alleen dieren kon bekijken, maar waar je ook – naast de standaard apen en leeuwen en vogels – naar mensen mocht gluren. Die zaten dan net als de dieren opgesloten in kooitjes waar je langs kon lopen. Dit waren natuurlijk niet zomaar mensen. Dit waren mensen die anders waren. Heel erg klein bijvoorbeeld. Of heel erg wit, of heel erg zwart. Vooral dat laatste vonden veel mensen behoorlijk interessant. Ze vonden hun huid mooi, en de spieren die daaronder golfden wanneer ze bewogen. De dames slaakten kreetjes als ze hen zagen, en de heren stelden hun dames gerust, wreven over hun zwakke kinnen en waren stiekem maar wat blij dat er een hek tussen hen en die prachtige, krachtige wezens stond.

Dit gebeurde niet alleen in openbare dierentuinen, oh nee. Er waren rijke mensen die hun eigen mensentuinen hadden aangelegd, zoals de Italiaanse kardinaal Hippolytus de Medici, in het begin van de 16e eeuw. En al eerder was er Christopher Columbus, die in 1493 aan het Spaanse hof de inheemse Amerikanen tentoonstelde die hij tijdens zijn reis had ontdekt. Je zou natuurlijk ook kunnen zeggen dat zij tegelijkertijd hem hadden ontdekt. Maar dat zeggen we eigenlijk nooit. 

In 1906 kon je in de New Yorkse dierentuin zien hoe de Congolese pygmee Ota Benga met zijn pijl en boog op doelen schoot, hoe hij touwen weefde en met orang-oetans worstelde. Filipijnen wiens land onlangs door de Spaans-Amerikaanse oorlog in Amerikaanse handen was gekomen werden rondgeparadeerd in nagebouwde versies van hun oorspronkelijke leefomgeving. Zo toonde men het verschil tussen de westerlingen en, zoals een bezoeker tevreden zei: “de barbaren [die] door de Amerikaanse methoden beschaafde arbeiders [worden] gemaakt.”

Niet iedereen was het hiermee eens hoor, kinderen. Er waren mensen die zeiden dat dit racisme was, en een grove schending van mensenrechten. Ondertussen weten wij dat die mensen gelijk hadden. Maar misschien was dat toen moeilijker te zien. Toen het allemaal nieuw was, en toen iedereen er nog middenin zat. Toen ze nog niet de tijd hadden gehad om beter te weten.

In 1931 trok een tentoonstelling in Parijs waar niet-Westerse volkeren in kooien te zien waren 34 miljoen bezoekers. Honderden malen meer dan de gelijktijdige protesttentoonstelling die aandacht vroeg voor de dwangarbeid in de koloniën.

Al deze dingen zijn natuurlijk erg lang geleden gebeurd, kinderen. Vele malen langer dat dat jullie al leven, zelfs veel langer dan dat ik al leef. Duizend keer langer dan tussen nu en pakjesavond, en een miljoen keer langer dan dat het duurt om naar oma te rijden.

Al deze dingen zouden wij ons nu niet meer voor kunnen stellen.


Over welk nieuws gaat dit?


Vorige verhaal
Per ongeluk een totalitaire dictatuur
Volgende verhaal
Ik droomde ik ook

Over de auteur

Avatar foto
Koen Caris

Koen Caris (1988) schrijft theaterstukken en hoorspelen. Dit doet en deed hij onder andere voor BNN, de VPRO, Bellevue Lunchtheater en Over het IJ festival. Zijn stukken kenmerken zich door een combinatie van poëzie en gebrul, van harde taal en zachte bedoelingen. In 2017 won Koen het TheaterTekstTalent stipendium van het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Ook van deze auteur

Avatar foto door Koen Caris
18 januari

De ochtendkrant

5 Minute Read
Avatar foto door Koen Caris
28 december

De man in de struiken

5 Minutes Read
Avatar foto door Koen Caris
07 december

LET THEM EAT CHAOS

4 Minute Read