Volgens een theorie verloor Napoleon de slag bij Waterloo, net ten zuiden van Brussel, België in 1815 vanwege een vulkaanuitbarsting in Indonesië. Toen in april 1815 de Tambora op het Indonesische eiland Sumbawa uitbarstte, ging dat met zoveel geweld dat hij zijn eigen kop eraf blies en van 4200 meter terugkromp naar 2800 meter hoogte. De uitbarsting was 3000 kilometer verderop nog te horen, en de giftige stoffen en de as die de lucht in waren geblazen daalden neer in een straal van 1300 kilometer om de vulkaan heen. Alle begroeiing op het eiland werd weggevaagd, alle gewassen in een wijde omtrek werden vernietigd door de smeulende as. Het jaar erop, 1816, wordt het jaar zonder zomer genoemd: de hoeveelheid vulkanische gassen en assen in de atmosfeer blokkeerden het zonlicht, waardoor de temperatuur daalde. Gewassen faalden, en de hongersnood waar Indonesië meteen na de uitbarsting in verkeerde, verspreidde zich over de hele wereld. Terwijl direct na de uitbarsting de atmosfeer zich vulde met vulkanische deeltjes, die hoger en hoger klommen de ionosfeer in waar wolken vormen. De elektrisch geladen deeltjes versnelden dit wolkvormingsproces en maakten het veel regenachtiger dan normaal, zo regenachtig dat Mary Shelley, toen op bezoek in Zwitserland bij Lord Byron, de zomer omschreef als een “wet, ungenial summer, continuous rainfall kept us inside the house” – waar ze toen maar het idee voor Frankenstein optekende. Diezelfde aanhoudende regen maakte dat Napoleon moest wachten tot de drassige, modderige Belgische grond was opgedroogd voor hij de Britten kon aanvallen, die toen precies op tijd versterkingen konden krijgen, waardoor hij werd verslagen. Het is gek dat een vulkaanuitbarsting in Indonesië 159 jaar later nog doorechoot in de vorm van een Zweedse popgroep die een nummer uitbrengt en daarmee vervolgens het Eurovisie Songfestival van 1974 wint. Stel je voor: als de Tambora niet was uitgebarsten, was er misschien wel geen Mamma Mia: Here We Go Again! geweest, geen ABBA Voyage in de ABBA Arena gespeeld door ABBAtars (digital versions of ABBA, designed to look like the band members did in 1979), geen Madonna die een liveperformance van ‘Hung Up’, waarin ze ‘Gimme Gimme Gimme’ samplet, in 2008 opdraagt aan Sarah Palin. Ik weet niet precies wat het betekent of hoeft te betekenen, behalve dan misschien: als er een vulkaan uitbarst, dan is dat nog maar het begin.