Huismus
De fotograaf had als jongeman de genocide in Rwanda verslagen. Het lichaam dat uit een auto werd gegooid was een van zijn meest indrukwekkende foto’s. Het lichaam dat niet levend was maar dood. En, daar kwam hij pas jaren later achter toen hij er opnieuw naar keek: een vrouw.
De afgelopen jaren had hij een ontwikkeling doorgemaakt. Hij was veel in zijn eigen woonomgeving gebleven. In zijn atelier had hij mensen geportretteerd, zijn gezin gefotografeerd, maar ook: niets. Een grijs gordijn. De schaduw die erop geworpen werd, het licht.
Hij fotografeerde dode dieren. De huismus. Hij legde het lijk op de hoek van een grijs blok, voor het grijze gordijn. In al zijn glorie. De dood had hem alert gemaakt voor het leven, voor de schoonheid in het alledaagse, het wonder dat zich openbaarde als je beter keek.
Ver van mij
Het was nog altijd oorlog in Oekraïne, al tweeëntwintig maanden. In Gaza, twee. En hoe lang was de strijd om grondstoffen in Congo al bezig?
In Rotterdam stuurde de burgemeester een mail met als onderwerp: vier vraagtekens. Max en Jacco, twee collega ambtenaren die zich niet alleen uitvoerend maar ook controlerend hadden opgesteld, werden door hun manager ontslagen. De hogergeplaatste noteerde: ik werp elke aantijging, aangaande integer handelen, ver van mij. Stichting De Verre Bergen, eigendom van een steenrijke Rotterdamse vastgoedfamilie, werd niets in de weg gelegd.
In regeringsstad Den Haag werden de ongrondwettelijke plannen van de openlijk islamofobe partijleider in de ijskast gezet. Het formatteren kon beginnen. De grote winnaars: de nieuwe partijen, waren bereid te praten.
Grijs
Een visionair ondernemer had die zomer het blauwe Twitter-vogeltje de nek omgedraaid. Er kwam een X voor in de plaats. Een teken van verzet tegen online haat, als je de armen boven het hoofd hield. Diezelfde armen voor de borst of buik: geslotenheid. Nog dichterbij: zelfomhelzing. Stressverlichting door de omarming van het eigen lijf.
Hoe je het verder kon begrijpen: een kus, ter afsluiting van een bericht. In de techwereld had iedereen die boodschap serieus genomen: ze zeiden het medium gedag. De gewone gebruiker had daar meer moeite mee. Het aandeel antisemitische berichten op X steeg, ruwweg twee maanden eerder, met 919 procent.
De fotograaf was beroemd om zijn zwart-wit fotografie. Eigenlijk klopte die niet, die terminologie, zei hij. Het is grijs.