Ik zal u maar meteen geruststellen dat het mij geen zier kan schelen of ik de schrijver Knausgård, of de hoofdpersoon Karl Ove uit uw autobiografische reeks Mijn strijd, schrijf. Ik kan me voorstellen hoe vaak mensen u gevraagd hebben: maar is het echt zo gebeurd? Was uw vader echt zo’n klootzak? Uw leven is een reconstructie, zoals we er allemaal reconstructies of verhalen op na houden. Duizenden tegelijkertijd, over religie, geld, status, identiteit of, in uw geval, herinneringen. Omdat we dat soms vergeten, ze lijken zo écht, onderschatten we niet alleen de kracht maar ook de relativiteit ervan. Relatief, omdat verhalen niet perse wáár worden bevonden omdat ze dat unaniem zijn, maar simpelweg omdat zij die het hardst schreeuwen hun geloof afdwingen. Gelukkig vertoont dit waarheidsbastion flinke kieren, die moet je maar zien. Want juist daar ontstaan de kantelverhalen, zoals het uwe. In die kieren wil ik wonen.
Misschien, realiseer ik me, is verwarring onvermijdelijk. Heeft u daar zelf ook last van? Of vindt u dit net als ik juist een voorwaarde? Ik zal doen alsof ik hoofdpersoon Karl Ove schrijf, ik hoop maar dat u zich daarin kunt vinden.
Niet totdat ik u leerde kennen, wist ik hoe beschamend het was, mens te zijn. Ik bedoel, ik schaamde mij natuurlijk veel en om van alles, maar dat leek me een nog te overwinnen, puur persoonlijke aangelegenheid. Niet iets wat andere mensen aanging of belastte. Eenmaal verlost van schaamte zou alles beter worden, met name mijn schrijven.
Uw schaamte was zo allesomvattend en pregnant, dat het me, tsja, blij maakte. Vreemd, want om Brené Brown maar even vrij te vertalen: schaamte voedt zich met stilzwijgen. Ergo, beschreven bestaat ze niet, het spook is dan al lang en breed verdampt. Niet bij u. De schaamte bleek oneindig vruchtbaar en bleef zes boeken lang broeien. Wat een geluk. U leefde de diepte zonder dat die oploste. Karl Ove, u bent een schaamte-alchemist. Sindsdien gebruik ik, als ik durf, schaamte als een wichelroede. Daar waar de armpjes beginnen te zwiepen, graaf ik naar het verhaal.
Ik wil niet voorstellen elkaar te ontmoeten, zoals ik ook het andere werk van uw geestelijk vader niet las. Ik denk dat u wel snapt waarom.
Alle goeds, Karl Ove, meneer Knausgård,
Mariken
Rondom de Boekenweek heeft Shortreads een aangepast programma: drie weken lang verschijnt er elke werkdag een brief aan een romanpersonage.